Jak pozbyć się małżonka z domu który stosuje przemoc?

Jak wyrzucić z domu małżonka stosującego przemoc?

Przemoc jako zjawisko polegające na działaniu lub zaniechaniu jednej osoby wobec drugiej przybierać może formę fizyczną lub psychiczną. Przemoc domowa, będącą kwalifikowaną postacią przemocy, należy rozumieć jako jednorazowe lub powtarzające się zachowanie bądź zaniechanie wykorzystujące przewagę fizyczną, psychiczną lub ekonomiczną, która narusza dobra lub prawa ofiary, w szczególności naraża osobę doznającą przemoc na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia, mienia lub naruszające jej godność, nietykalność cielesną czy też wolność seksualną.

Przemoc w rodzinie nie pozostaje obojętna na reakcję prawnokarną, lecz ponadto ofiary doznające przemocy chronione są na gruncie Ustawy o przeciwdziałaniu przemocy domowej. Pokrzywdzeni w rodzinie są więc coraz bardziej chronieni prawnie przez szereg możliwości oferowanych przez ustawodawcę, jak np. zobowiązanie do opuszczenia wspólnie zajmowanego lokalu i jego bezpośredniego otoczenia lub zakazie zbliżania się do mieszkania. 

Art. 11a Ustawy o przeciwdziałaniu przemocy domowej

Zgodnie z powyżej przywołanym przepisem – w sytuacji, w której osoba wspólnie zajmująca mieszkanie stosuje przemoc i tym samym swoim zachowaniem czyni szczególnie uciążliwym wspólne zamieszkiwanie, osoba doznająca przemocy może żądać na drodze cywilnej, aby sąd zobowiązał oprawcę do opuszczenia wspólnie zajmowanego mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia lub zakazał zbliżania się do mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia. 

Aby jednak Sąd mógł zobowiązać osobę stosująca przemoc do opuszczenia wspólnie zajmowanego lokalu, w pierwszej kolejności należy wystąpić z wnioskiem do Sądu cywilnego o zobowiązanie osoby stosującej przemoc do opuszczenia wspólnie zajmowanego mieszkania. Podkreślić przy tym należy, że z wnioskiem może wystąpić wyłącznie osoba, która bezpośrednio doświadcza przemocy ze strony oprawcy, a także prokurator, osobę pokrzywdzoną przy sporządzeniu takiego wniosku może wesprzeć merytorycznie adwokat.  

Czy jeśli uciekłam/em z domu mogą żądać, aby oprawca został zobowiązany do opuszczenia mieszkania? 

Jak stanowi art. 11a ust. 2 Ustawy o przeciwdziałaniu przemocy domowej osoba, która jest ofiarą przemocy może żądać zobowiązania przez sąd oprawcy do opuszczenia dotychczas wspólnie zajmowanego mieszkania, nawet w sytuacji, kiedy osoba doznająca przemocy domowej opuściła wspólnie zajmowane mieszkanie z powodu stosowania wobec niej przemocy w tym mieszkaniu. 

Czy mogę żądać zakazu zbliżania się do mieszkania, nawet jeśli sprawca przemocy nie mieszka w nim na stałe?

Owszem – na gruncie omawianej Ustawy o przeciwdziałaniu przemocy domowej, Sąd może zobowiązać osobę stosującą przemoc do opuszczenia wspólnie zajmowanego lokalu lub też zastosować zakaz zbliżania się do mieszkania również w sytuacji, kiedy oprawca nie przebywa w lokalu na stałe, lecz ma to charakter okresowy lub nieregularny. Co więcej – powyższe żądania kierować można także wobec agresora, który całkowicie opuścił wspólnie zajmowane mieszkanie. 

Czy postanowienie uwzględniające wniosek o zobowiązanie osoby stosującej przemoc domową do opuszczenia lokalu staje się wykonalne po uprawomocnieniu?

Postanowienie wydane przez Sąd w trybie omawianego przepisu są skuteczne i wykonalne z chwilą ogłoszenia – co oznacza, że nie trzeba czekać na uprawomocnienie się orzeczenia, by stało się ono wykonalne. 

Czy po opuszczeniu lokalu przez sprawcę, który jest właścicielem mieszkania muszę regulować opłaty za mieszkanie samodzielnie? 

Jak zostało uregulowane w ustawie, po opuszczeniu mieszkania przez sprawcę, osoba pokrzywdzona – pełnoletnia jest obowiązana do ponoszenia określonych opłat w związku z utrzymaniem mieszkania. Ustawa wylicza te opłaty m.in. za dostawy do tego mieszkania energii, gazu, wody oraz odbiór ścieków, odpadów i nieczystości ciekłych oraz czynsz lub koszty bieżącego zarządzania nieruchomością.  Jednocześnie ustawa wyklucza obowiązek ponoszenia opłat w sytuacji, gdy względem osoby pełnoletniej pozostałej w mieszkaniu osoba stosująca przemoc w rodzinie jest obowiązana do świadczeń alimentacyjnych. 

Jak wyjaśniał projektodawca, przyznanie osobie dotkniętej przemocą prawa do pozostania w mieszkaniu i korzystania z niego nie może zwolnić jej z ponoszenia ciężarów związanych z jego używaniem (Uzasadnienie do rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw, IX kadencja, druk sejm. nr 279).

Dodatkowa ochrona dla pokrzywdzonego – zakaz zbliżania się, zakaz kontaktowania się, zakaz wstępu i przebywania na terenie szkoły, miejsca pracy lub innego miejsca przebywania pokrzywdzonego

Oprócz zobowiązania sprawcy do opuszczenia wspólnie zajmowanego lokalu, osoba doznająca przemocy została wyposażona w dodatkowe narzędzia ochronne. Nowe mechanizmy obrony ofiar przed sprawcą przemocy zostały wprowadzone nowelizacją Kodeksu postępowania cywilnego z 2023 r. i jest to m.in. zakaz zbliżania się osoby stosującej przemoc domową do osoby doznającej takiej przemocy na wyrażoną w metrach odległość, zakaz kontaktowania się z osobą doznającą przemocy domowej (art. 11aa ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu przemocy domowej) oraz zakaz wstępu i przebywania osoby stosującej przemoc domową na terenie szkoły, placówki oświatowej, opiekuńczej i artystycznej, obiektu sportowego, do których uczęszcza osoba dotknięta przemocą w rodzinie lub jej miejsca pracy, a także innego miejsca, w którym zwykle lub regularnie przebywa osoba doznająca przemocy domowej (art. 11aa ust. 4 w/w ustawy). Przesłanką do zastosowania w/w zakazów jest stwarzanie przez sprawcę przemocy domowej zagrożenia dla życia lub zdrowia osoby pokrzywdzonej. 

Na jaki okres sąd orzeka obowiązek opuszczenia wspólnie zajmowanego lokalu?

Ustawa o przeciwdziałaniu przemocy domowej nie określa na jaki czas sprawca przemocy domowej ma opuścić lokal. W orzecznictwie sądów powszechnych wskazuje się jednak, że orzeczony obowiązek nie ma charakteru trwałego i może zostać uchylony bądź zmieniony w razie zmiany okoliczności sprawy. Co to oznacza? Jak wskazał Sąd Okręgowy w Łodzi w wyroku z dnia 15 lutego 2022 r. ,,okres, w jakim uczestnik nie będzie mógł zamieszkiwać w przedmiotowej nieruchomości, zależy wyłącznie od niego. Nic nie stoi bowiem na przeszkodzie, aby uczestnik po dalszej poprawie swojego zachowania względem wnioskodawczyni i dzieci, a przede wszystkim zupełnym wyeliminowaniu negatywnych zachowań, oraz daniu gwarancji, iż przejawy przemocy w rodzinie z jego strony nie wystąpią, wniósł o uchylenie nakazu orzeczonego w niniejszym postępowaniu.’’ (vide: Wyrok SO w Łodzi z dnia 15 lutego 2022 r., sygn. akt: III Ca 2308/21).

Sprawy rodzinne – adwokat Łódź, Zgierz

Zapraszamy Państwa do konsultacji prawnych w szeroko rozumianych sprawach rodzinnych. Zapewniamy kompleksową pomoc prawną w sprawach m.in. o alimenty, o władzę rodzicielską, o kontakty z dziećmi. Posiadamy również wieloletnie doświadczenie w sprawach rozwodowych, a także w sprawach o podział majątku wspólnego byłych małżonków. Nasze kancelarie adwokackie mieszczą się w Łodzi, Zgierzu i Ozorkowie.

Słowa kluczowe: przemoc domowa adwokat, sprawy rodzinne adwokat, porady prawne w Zgierzu, adwokat Zgierz, adwokat Łódź, adwokat prawo rodzinne