Przestępstwo niealimentacji po zmianach
kom: 723 639 158
Przestępstwo niealimentacji po zmianach.
Według nowego brzmienia art. 209 Kodeksu karnego, kto uchyla się od wykonania obowiązku alimentacyjnego określonego co do wysokości orzeczeniem sądowym, ugodą zawartą przed sądem albo innym organem albo inną umową, jeżeli łączna wysokość powstałych wskutek tego zaległości stanowi równowartość co najmniej 3 świadczeń okresowych albo jeżeli opóźnienie zaległego świadczenia innego niż okresowe wynosi co najmniej 3 miesiące,
podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku. Jeżeli sprawca czynu określonego w § 1 naraża osobę uprawnioną na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. Nie podlega karze sprawca przestępstwa określonego w § 1, który nie później niż przed upływem 30 dni od dnia pierwszego przesłuchania w charakterze podejrzanego uiścił w całości zaległe alimenty. Sąd odstępuje od wymierzenia kary, jeżeli nie później niż przed upływem 30 dni od dnia pierwszego przesłuchania w charakterze podejrzanego sprawca przestępstwa określonego w § 1a uiścił w całości zaległe alimenty, chyba że wina i społeczna szkodliwość czynu przemawiają przeciwko odstąpieniu od wymierzenia kary.
Jak widać od maja 2017 r. wprowadzono istotne zmiany w treści art. 209 Kodeksu karnego, które wpłynęły na zakres kryminalizacji omawianego czynu. Najważniejszą zmianą jest ograniczenie zakresu ochrony opieki materialnej wyłącznie do obowiązku alimentacyjnego. Oznacza to, że zrezygnowano z ochrony innych obowiązków opieki związanych z koniecznością łożenia na utrzymanie innej osoby. Zgodnie zatem z zasadą nullum crimen sine lege nowe brzmienie przepisu należy interpretować w sposób wyłącznie odnoszący się do obowiązku określonego w dziale III Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego oraz w innych przepisach, które odsyłają do tego działu.
Kolejne zmiany w Kodeksie Karnym
Kolejne zmiany dotyczą rezygnacji przez ustawodawcę ze znamienia „uporczywości” uchylania się od obowiązku alimentacyjnego na rzecz wprowadzenia sztywnego określenia wysokości zaległych alimentów przez wskazanie, że ich łączna wysokość ma stanowić równowartość co najmniej 3 świadczeń okresowych albo jeżeli opóźnienie zaległego świadczenia innego niż okresowe wynosi co najmniej 3 miesiące.
Zgodnie z nowym brzmieniem w/w przepisu zrezygnowano także w typie podstawowym z konieczności wskazania, że uchylanie się od obowiązku alimentacyjnego prowadziło do narażenia na niebezpieczeństwo braku zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych uprawnionych do alimentów. Okoliczność ta została zarezerwowana wyłącznie dla typu kwalifikowanego z art. 209 § 1a KK. W nowym typie podstawowym przestępstwa niealimentacji przewidziano także obniżenie górnej granicy ustawowego zagrożenia karą pozbawienia wolności z lat 2 do roku. W nowym brzmieniu przepisu art. 209 Kodeksu karnego doprecyzowano również źródła powstania obowiązku alimentacyjnego i rozszerzono je na orzeczenia sądowe, ugody lub jakiejkolwiek innej umowy.
Okoliczności wyłączające karalność czynu
Ustawodawca wprowadził również do omawianego przepisu nowe instytucje zawierające okoliczności wyłączające karalność czynu. W art. 209 § 4 zawarto obligatoryjną klauzulę „nie podlega karze” w przypadku sprawcy przestępstwa niealimentacji w typie podstawowym, który nie później niż przed upływem 30 dni od dnia pierwszego przesłuchania w charakterze podejrzanego uiścił w całości zaległe alimenty. Natomiast w art. 209 § 5 ujęto instytucję obligatoryjnego odstąpienia od wymierzenia kary przez sąd, jeżeli sprawca przestępstwa niealimentacji w typie kwalifikowanym, nie później niż przed upływem 30 dni od dnia pierwszego przesłuchania w charakterze podejrzanego uiścił w całości zaległe alimenty, chyba że wina i społeczna szkodliwość czynu przemawiają przeciwko odstąpieniu od wymierzenia kary.
Uchylanie się od kary
Co do samego pojęcia „uchylania się”. Istotą zamachu sprawcy jest uchylanie się od wykonania obowiązku utrzymania finansowego własnej rodziny. Samo zachowanie zawierające się w pojęciu „uchylanie się” polega na niewypełnieniu ciążącego na sprawcy obowiązku, takiego jednak, który – jak słusznie zauważył Sąd Najwyższy – jest w ogóle możliwy do wykonania. Przestępstwa z art. 209 § 1 Kodeksu karnego może dopuścić się tylko ten, kto mógłby wykonać ciążący na nim obowiązek, ale nie czyni tego mimo realnych możliwości. Uchylanie się od obowiązku łożenia na utrzymanie osoby uprawnionej do alimentacji zachodzi wtedy, gdy zobowiązany mając obiektywną możliwość wykonania tego obowiązku nie realizuje go w złej woli. Sprawca nie wypełnia zatem obowiązku, bo nie chce go wypełnić lub ten obowiązek lekceważy. W pojęciu uchylania się zawarty jest zatem zawsze negatywny stosunek psychiczny sprawcy do świadczenia sprawiający, że nie realizuje on tego obowiązku, mimo że ma obiektywną możliwość jego wykonania. Tak więc sam fakt niewypełniania obowiązku alimentacji nie jest zawsze równoznaczny z uchylaniem się od jego spełnienia. Należy bowiem zawsze zbadać przyczyny niewywiązywania się z tego obowiązku, które mogą mieć przecież charakter obiektywny i usprawiedliwiać oskarżonego. Istotne mogą okazać się takie kwestie jak chociażby to, czy oskarżony korzystał z pomocy urzędów pracy, czy dopytywał się tam o pracę, czy otrzymał jakąkolwiek ofertę zatrudnienia, czy w ogóle istniała w tym okresie realna szansa uzyskania oferty pracy. Istotny może się okazać również fakt, że oskarżony przestał płacić alimenty z uwagi na konieczność równoczesnego zapewnienia utrzymania siebie i dziecka pochodzącego z innego związku.
W oparciu o nowe brzmienie art. 209 Kodeksu karnego Sąd Najwyższy zdążył już wydać istotne orzeczenie (sygn. I KZP 10/17) w którym stwierdził, że zarówno przed zmianą art. 209 § 1 k.k. dokonaną ustawą z dnia 23 marca 2017 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (Dz. U. 2017 r., poz. 952), jak i po nowelizacji, ustawa stanowi jedno ze źródeł obowiązku alimentacyjnego, z tym że od dnia 31 maja 2017 r. obowiązek ten musi być skonkretyzowany co do jego wysokości w orzeczeniu sądowym, ugodzie zawartej przed sądem albo innym organem lub w innej umowie.
Jeżeli potrzebny jest Państwu adwokat do reprezentacji w sprawach związanych z alimentami, czy to w sprawach karnych, czy cywilnych zapraszamy do kontaktu celem umówienia spotkania i omówienia szczegółów współpracy do Kancelarii w Zgierzu bądź w Łodzi.
Sprawy karne – Kancelaria Adwokacka w Łodzi i Zgierzu
Kancelaria Adwokacka w Łodzi oraz Zgierzu z wieloletnim doświadczeniem w zakresie spraw karnych, karno-skarbowych, wykroczeniowych, postępowań dotyczących nieletnich. Reprezentujemy zarówno oskarżonych jak i osoby pokrzywdzone. Zapewniamy reprezentację zarówno na etapie postępowania przygotowawczego jak i przed sądami wszystkich instancji. Zapewnimy również pomoc w sporządzaniu wszelkie rodzaju pism, odwołań, zażaleń i apelacji. Po prawomocnym skazaniu udzielamy również pomocy prawnej na etapie postępowania wykonawczego, m.in. prowadzimy sprawy o dozór elektroniczny, sprawy o odroczenie wykonania kary, sprawy o rozłożenie grzywny na raty, sprawy o zmianę orzeczonych środków karnych i wiele innych. Zapraszamy do kontaktu.
Słowa kluczowe: przestępstwo niealimentacyjne, niealimentacja, adwokat sprawy karne Łódź, kancelaria adwokacka Łódź, adwokat Zgierz prawo karne, karnista Łódź, adwokat w Łodzi, adwokat ozorków