Dziedziczenie przez spadkobierców skazanego obowiązków wynikających z wyroku karnego

Czy w razie śmierci skazanego jego obowiązki wynikające z wyroku karnego przechodzą na jego spadkobierców?

Czy spadkobiercy skazanego dziedziczą po nim obowiązki finansowe nałożone na niego w wyroku karnym np. zadośćuczynienie, obowiązek naprawienia szkody, nawiązkę?

Na podstawie art. 46 § 2 kodeksu karnego sąd może orzec wobec skazanego na wniosek pokrzywdzonego obowiązek naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwem lub zadośćuczynienia za doznaną krzywdę.

Zgodnie z art. 922 paragraf 1 Kodekcu cywilnego, prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na spadkobierców. Natomiast według paragrafu drugiego cytowanego przepisu, nie należą do spadku prawa i obowiązki zmarłego ściśle związane z jego osobą. Zatem co z tego wynika?

Dzieczenie kar z wyroku karnego

Przyjmuje się, że nie należą do spadku obowiązki spadkodawcy o charakterze prawnokarnym. Według art. 15 § 1 kodeksu karnego wykonawczego, sąd umarza postępowanie wykonawcze w razie przedawnienia wykonania kary, śmierci skazanego lub innej przyczyny wyłączającej to postępowanie.

W odniesieniu jednak do zobowiązania wynikającego z art. 46 k.k., czyli obowiązek naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwem, Sąd Najwyższy wyraził ciekawy pogląd, że w brzmieniu obowiązującym do 1.07.2015 r. obowiązek ten nie był obowiązkiem wyłącznie prawnokarnym, takim jak np. obowiązek zapłaty grzywien i kar pieniężnych, lecz miał charakter cywilnoprawny i jako obowiązek majątkowy mający charakter cywilnoprawny należy do spadku.

Jest to o tyle ciekawy pogląd, że dziedziczeniu na podstawie kodeksu cywilnego podlegają bowiem jedynie obowiązki cywilnoprawne. Dla dziedziczenia obowiązków innych niż cywilnoprawne potrzebna jest wyraźna podstawa prawna. Tej zaś brakuje w przepisach prawa karnego.

Sam fakt orzekania przez sąd karny, nie uzasadnia tezy, że zasądzone odszkodowanie nie ma charakteru cywilnoprawnego i jest wyłącznie środkiem karnym, bowiem sąd karny rozstrzyga o odszkodowaniu na podstawie tych samych przesłanek, co sąd cywilny. Jeżeli sąd karny nie orzeka o odszkodowaniu, które ma charakter cywilnoprawny, może w to miejsce orzec nawiązkę, która będzie miała charakter nie odszkodowania, lecz będzie to środek karny, gdyż sąd karny nie jest związany przepisami prawa cywilnego przy jej wymierzaniu. Mając na uwadze powyższe względy uznać należało, że dług polegający na obowiązku naprawienia szkody, nawet jeżeli został ustalony w procesie karnym, ma charakter cywilnoprawny. W konsekwencji dług taki jako element majątku spadkodawcy wchodzi do spadku i przechodzi na jego spadkobierców (tak m.in. wyrok SA w Szczecinie, sygn. akt I ACa 712/16). 

Sprawy spadkowe – adwokat Zgierz – adwokat Łódź

Jeżeli mają Państwo wątpliwości w zakresie czekającej Państwa sprawy spadkowej bądź szukacie Państwo adwokata do reprezentowania w sprawie spadkowej, zapraszamy do kontaktu z naszą kancelarią adwokacką w Łodzi bądź w Zgierzu. Oferujemy szeroki wachlarz usług prawnych.

Słowa kluczowe: adwokat Zgierz, adwokat Łódź, sprawy karne adwokat, obrona w sprawach karnych, porady prawne, kancelaria adwokacka, pomoc prawna, sprawy spadkowe