Wynagrodzenie za bezumowne korzystanie przez gminę z sieci wodociągowej i kanalizacyjnej
kom: 723 639 158
Wynagrodzenie za bezumowne korzystanie przez gminę z sieci wodociągowej i kanalizacyjnej
Niejednokrotnie zdarza się, że jesteśmy zmuszeni wybudować z własnych środków sieć wodociągową bądź kanalizacyjną, pomimo że zgodnie z przepisami leży to w gestii zadań gmin. Czy w takim przypadku należy nam się odszkodowanie od gminy za bezumowne korzystanie w wybudowanych przez nas urządzeń?
W jednym ze wcześniejszych wpisów opisywałem istniejące możliwości dochodzenia od gmin zwrotu kosztów budowy sieci wodociągowej oraz kanalizacyjnej. Przedmiotowy artykuł znajduje się pod poniższym linkiem: zwrot kosztów budowy wodociągu i kanalizacji od gminy.
Teraz chciałbym się skupić na kwestii związanej w wynagrodzeniem za korzystanie przez gminy z wybudowanej przez nas sieci wodociągowej bądź kanalizacyjnej. Niejednokrotnie zdarza się, że wybudowane z naszych własnych środków urządzenia przesyłowe są oddawane do użytku i mimo że my jesteśmy formalnie ich właścicielami, to gminy z nich korzystają, nie tylko nas zaopatrując np. w wodę, ale często też zarabiają na tym np. dostarczając wodę bądź odprowadzając ścieki innym sąsiadom.
Czy w takich sytuacjach możemy dochodzić od gmin wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z wybudowanych przez nas sieci wodociągowych bądź kanalizacyjnych? Jak wygląda praktyką orzecznicza w tego typu sytuacjach? W jaki sposób ustalić należne nam wynagrodzenie? Wreszcie w jakim terminie przedawniają się przysługujące nam roszczenia?
O istniejącej możliwości dochodzenia wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z w/w urządzeń sądy powszechne, w tym Sąd Najwyższy wypowiadały się niejednokrotnie. W orzecznictwie przyjmuje się, że chodzi w takich sytuacjach o wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z sieci wodociągowej bądź kanalizacyjnej na podstawie art. 225 Kodeksu cywilnego w związku z art. 224 § 2 Kodeksu cywilnego.
Dla przykładu Sąd Najwyższy w jednym ze swoich wyroków, wydanym w sprawie o sygn. akt. II CSK 80/11 stwierdził, że gmina która jest w faktycznym użytkowaniu sieci wodociągowej i kanalizacyjnej i mimo podejmowanych prób nie chce przejąć w/w sieci na własność za wynagrodzeniem, to należy ją traktować jako posiadacza zależnego w złej wierze. Przypisanie gminie statusu posiadacza zależnego w złej wierze skutkuje przyznaniem stronie powodowej, na podstawie art. 230 k.c., prawa do dochodzenia wynagrodzenia za bezumowne korzystanie przez gminę z rzeczy i pozostałych roszczeń, przewidzianych art. 224 § 2 k.c. i art. 225 k.c.
Przedawnienie wynagrodzenia za korzystanie bez tytułu prawnego z sieci wod-kan
Wynagrodzenie należne właścicielowi za korzystanie z danej rzeczy bez tytułu pranego obejmuje cały okres, przez który posiadacz rzecz posiadał. Co ważne, wynagrodzenie za korzystanie z cudzej rzeczy nieoparte na tytule prawnym nie dzieli się na świadczenia okresowe, lecz jest należnością jednorazową za cały okres korzystania. A zatem bierzmy tu pod uwagę terminy przedawnienia na zasadach ogólnych.
Wynagrodzenie za korzystanie z sieci wod-kan
W praktyce problematyczny może okazać się sposób obliczenia wynagrodzenia za bezumowne korzystanie przez gminę z sieci wod-kan. W jaki sposób niby można to wyliczyć? Niestety nie ma na to żadnego prostego wzoru, czy schematu. Ustawy na ten temat milczą.
Oczywiście w tego typu sprawach powinien wypowiedzieć się biegły rzeczoznawca, który powinien wyliczyć wartość takiego wynagrodzenia, które będzie zależne od wielu zmiennych, takich jak np. okres użytkowania sieci wod-kan przez gminę; ilość odbiorców wody; stopnia rozbudowania sieci; opłat pobieranych przez gminę itd.
Zasadą przy ustalaniu wartości wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z danej rzeczy jest założenie, że roszczenie to odpowiada pod względem wartości temu, co właściciel uzyskałby, gdyby ją wynajął, wydzierżawił lub oddał do odpłatnego korzystania.
Regułą jest, że sąd powinien wyliczyć należne wynagrodzenie odwołując się w pierwszym rzędzie do cen rynkowych wynajmowania rzeczy tego rodzaju. Niekiedy zdarzyć się może, że posłużenie się tego typu metodą będzie utrudnione, z uwagi na brak możliwości porównania cen rynkowych z uwagi na przedmiot rzeczy. Niezbyt często się zdarza, że ktoś najmuje, czy dzierżawi sieć wodociągową.
Gdy okaże się, że nie można ustalić rynkowych cen najmu takich rzeczy, sąd w oparciu o treść art. 322 Kodeksu postępowania cywilnego powinien dążyć do ustalenia odpowiedniego wynagrodzenia, biorąc pod uwagę całokształt okoliczności towarzyszących korzystaniu przez posiadacza w złej wierze z rzeczy należącej do właściciela.
Jak stwierdził Sąd Najwyższy w sprawie o sygn. V CSK 192/06 w sytuacji, gdy właściciel rzeczy dochodzi od samoistnego posiadacza w złej wierze wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy sąd powinien wyliczyć to wynagrodzenie odwołując się w pierwszym rzędzie do rynkowych cen wynajmowania rzeczy tego rodzaju. Gdyby okazało się, że nie można ustalić rynkowych cen wynajmowanie takich rzeczy sąd, także w oparciu o art. 322 k.p.c. powinien dążyć do ustalenia odpowiedniego wynagrodzenia biorąc pod uwagę całokształt okoliczności towarzyszących korzystaniu przez samoistnego posiadacza w złej wierze z rzeczy należącej do właściciela. Pomocny może tu być między innymi okres jego amortyzacji, z którego wynika ile w danym roku należy zgromadzić środków, aby w przyszłości zapewnić sobie kupno nowego.
Dla przykładu w sprawie, w której zapadł w/w wyrok Sądu Najwyższego wartość wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z sieci wodociągowej i kanalizacyjnej ustalono w oparciu o wartość amortyzacji sieci oraz szacunkowych dochodów ze sprzedaży wody i odbioru ścieków. Jak wskazano w uzasadnieniu, był to jedyny sposób ustalenia tego wynagrodzenia, ponieważ sieci przesyłowe nie stanowią zazwyczaj przedmiotów zwyczajowo wynajmowanych czy dzierżawionych, stąd trudno było ustalić przeciętne rynkowe stawki wynagrodzenia za takie sposoby ich wykorzystywania.
Z kolei np. w sprawie która toczyła się przed Sądem Okręgowym w Poznaniu w sprawie o sygn. XII C 2282/14 podstawą do określenia wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z sieci wodociągowej był możliwy do uzyskania czynsz dzierżawny. W celu określenia możliwego do uzyskania czynszu dzierżawnego biegły określił wartość odtworzeniową sieci wodociągowej dla poszczególnych lat korzystania z sieci. Z kolei, aby określić wartość odtworzeniową opiniowanej sieci w poszczególnych latach określono 1% współczynnik zużycia za każdy rok użytkowania sieci.
Zwrot kosztów budowy wodociągu i kanalizacji – adwokat Łódź Zgierz
Kancelaria Adwokacka Adwokata Piotra Sęka w Łodzi i Zgierzu oferuje pomoc prawną oraz reprezentację sądową w sprawach cywilnych, w tym dotyczących odzyskiwania zainwestowanych środków w budowę sieci wodociągowych i kanalizacyjnych. Zapraszamy do kontaktu z adwokatem, celem omówienia Państwa możliwości prawnych.
Słowa kluczowe: adwokat Łódź, porady prawne Łódź, reprezentacja przed sądami, adwokat Zgierz, zwrot kosztów budowy wodociągu, porady prawne, pomoc prawna Łódź