Rozgraniczenie nieruchomości

Postępowanie rozgraniczeniowe

W jaki sposób ustalić sporny odcinek granicy pomiędzy nieruchomościami? Na czym polega postępowanie rozgraniczeniowe i jakie przepisy regulują tą kwestię? W jaki sposób adwokat może pomóc w sprawie dotyczącej rozgraniczenia nieruchomości? Zapraszamy do lektury. 

Proces rozgraniczenie polega na urzędowym ustaleniu przebiegu granicy między sąsiadującymi nieruchomościami. Dokonują tego co do zasady wójtowie (burmistrzowie, prezydenci), a w wypadkach określonych w przepisach również sądy. 

Dla przykładu sąd, przed którym toczy się sprawa o własność lub o wydanie nieruchomości jest kompetentny do przeprowadzenia rozgraniczenia, jeżeli ustalenie przebiegu granic nieruchomości jest konieczne do rozstrzygnięcia rozpatrywanej sprawy. W takiej sytuacji sąd w swoim orzeczeniu kończącym postępowanie zamieszcza również rozstrzygnięcie o rozgraniczeniu nieruchomości.

Prawo geodezyjne i kartograficzne

Regulacje dotyczące materii rozgraniczenia nieruchomości reguluje m.in. ustawa Prawo geodezyjne i kartograficzne. Zgodnie z art. 29 w/w ustawy, rozgraniczenie nieruchomości ma na celu ustalenie przebiegu ich granic przez określenie położenia punktów i linii granicznych, utrwalenie tych punktów znakami granicznymi na gruncie oraz sporządzenie odpowiednich dokumentów. Rozgraniczenia nieruchomości dokonują wójtowie (burmistrzowie, prezydenci miast) oraz, w wypadkach określonych w ustawie, sądy. Istotą rozgraniczenia, jak określił Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi jest określenie, do jakich granic sięga prawo właściciela.

Wszczęcie postępowania rozgraniczeniowego

Wójtowie (burmistrzowie, prezydenci miast) przeprowadzają rozgraniczenie nieruchomości z urzędu lub na wniosek strony. Postępowanie o rozgraniczenie nieruchomości przeprowadza się z urzędu przy scaleniu gruntów, a także jeżeli jest brak wniosku strony, a potrzeby gospodarki narodowej lub interes społeczny uzasadniają przeprowadzenie rozgraniczenia. Podmiot składający wniosek o rozgraniczenie wskazuje, które granice swojej nieruchomości uważa za sporne i tym samym decyduje o zakresie postępowania rozgraniczeniowego. Czynności ustalania przebiegu granic wykonuje geodeta upoważniony przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta).

Dane potrzebne do ustalenia granic

Przy ustalaniu przebiegu spornych granic brane są pod uwagę znaki i ślady graniczne, mapy i inne dokumenty oraz punkty osnowy geodezyjnej. Jeżeli brak w/w danych albo budzą one wątpliwości ustala się przebieg granicy na podstawie zgodnego oświadczenia stron lub jednej strony, gdy druga strona w toku postępowania oświadczenia nie składa i nie kwestionuje przebiegu granicy. W razie dalszego sporu co do przebiegu linii granicznych, geodeta nakłania strony do zawarcia ugody. W sytuacji zawarcia ugody przed geodetą posiada ona moc ugody sądowej. Z czynności ustalenia przebiegu granic sporządza się protokół graniczny lub akt ugody.

Decyzja o rozgraniczeniu nieruchomości

Wójt (burmistrz, prezydent miasta) wydaje decyzję o rozgraniczeniu nieruchomości, jeżeli zainteresowani właściciele nieruchomości nie zawarli ugody, a ustalenie przebiegu granicy nastąpiło na podstawie zebranych dowodów lub zgodnego oświadczenia stron. Adwokat powinien zwrócić uwagę Klientowi, że strona która jest niezadowolona z ustalenia przebiegu granicy może żądać, w terminie 14 dni od dnia doręczenia jej decyzji w tej sprawie, przekazania sprawy właściwemu sądowi.

Jeżeli w sprawie o rozgraniczenie przebiegu linii granicznych nie dojdzie do zawarcia ugody lub nie ma podstaw do wydania decyzji rozgraniczeniowej upoważniony geodeta tymczasowo utrwala punkty graniczne według ostatniego stanu spokojnego posiadania, dokumentów i wskazań stron, oznacza je na szkicu granicznym, sporządza opinię i całość dokumentacji przekazuje właściwemu wójtowi (burmistrzowi, prezydentowi miasta). Organ wówczas umarza postępowanie administracyjne i przekazuje sprawę z urzędu do rozpatrzenia sądowi, zaś sąd rozpatruje sprawy o rozgraniczenie nieruchomości w trybie postępowania nieprocesowego. Od wniosku o rozgraniczenie nieruchomości przez sąd pobiera się opłatę stałą w wysokości 200 zł.

Co istotne w sytuacji, gdy nie da się ustalić stanu prawnego nieruchomości (nie ma dowodów pozwalających na jego ustalenie lub są one niewystarczające albo sprzeczne), granice ustala się według ostatniego spokojnego stanu posiadania, zgodnie z art. 153 k.c. (vide: uchwała 7 sędziów NSA z 11 grudnia 2006 r., sygn. I OPS 5/06).

Prawomocne orzeczenia i ostateczne decyzje ustalające przebieg granic nieruchomości sąd lub organ rozstrzygający przesyła z urzędu w terminie 30 dni do sądów rejonowych właściwych do prowadzenia ksiąg wieczystych i do właściwych starostów, w celu ujawnienia ich w księgach wieczystych oraz w ewidencji gruntów i budynków. 

Wznowienie znaków granicznych

Przesunięte, uszkodzone lub zniszczone znaki graniczne, ustalone uprzednio, mogą być wznowione bez przeprowadzenia postępowania rozgraniczeniowego, jeżeli istnieją dokumenty pozwalające na określenie ich pierwotnego położenia. Jeżeli jednak wyniknie spór co do położenia znaków, strony mogą wystąpić do sądu o rozstrzygnięcie sprawy. Z czynności wznowienia znaków granicznych sporządza się protokół.

Rozgraniczenie w Kodeksie cywilnym

Zgodnie z art. 152 Kodeku cywilnego, właściciele gruntów sąsiadujących obowiązani są do współdziałania przy rozgraniczeniu gruntów oraz przy utrzymywaniu stałych znaków granicznych; koszty rozgraniczenia oraz koszty urządzenia i utrzymywania stałych znaków granicznych ponoszą po połowie.

Według art. 153 Kodeksu cywilnego, jeżeli granice gruntów stały się sporne, a stanu prawnego nie można stwierdzić, ustala się granice według ostatniego spokojnego stanu posiadania. Gdyby również takiego stanu nie można było stwierdzić, a postępowanie rozgraniczeniowe nie doprowadziło do ugody między interesowanymi, sąd ustali granice z uwzględnieniem wszelkich okoliczności.

Dodatkowo wg art. 154 Kodeksu cywilnego, domniemywa się, że mury, płoty, miedze, rowy i inne urządzenia podobne, znajdujące się na granicy gruntów sąsiadujących, służą do wspólnego użytku sąsiadów. To samo dotyczy drzew i krzewów na granicy. Korzystający z wymienionych urządzeń obowiązani są ponosić wspólnie koszty ich utrzymania.

Kancelaria Adwokacka Łódź Zgierz sprawy administracyjne

Kancelaria Adwokacka Adwokata Piotra Sęka w Łodzi i Zgierzu zaprasza osoby potrzebujące porady pewnej oraz reprezentacji przed organami i sądami administracyjnymi w sprawach z zakresu szeroko rozumianego prawa administracyjnego. Nasza Kancelaria Adwokacka posiada m.in. wieloletnią praktykę w sprawach zakresu prawa budowlanego, ustawy o gospodarce nieruchomościami, o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Zapraszamy do zapoznania się z ofertą naszej Kancelarii Adwokackiej w Łodzi i Zgierzu oraz do kontaktu.

Słowa kluczowe: postępowanie rozgraniczeniowe, rozgraniczenie nieruchomości, sprawy administracyjne, porady prawne Łódź, dobry adwokat w Łodzi, kancelaria adwokacka Łódź