Od kiedy naliczane są odsetki od zadośćuczynienia

Zwłoka w wypłacie zadośćuczynienia – od kiedy naliczać odsetki?

Niejednokrotnie zdarza się, że zakład ubezpieczeń ewentualnie bezpośredni sprawca szkody dokonuje wypłaty zadośćuczynienia ze znacznym opóźnieniem tj. nawet kilka lat od przedsądowego wezwania do zapłaty, czy od zgłoszenia szkody na etapie postępowania likwidacyjnego. Od jakiego momentu w takich sytuacjach naliczać odsetki ustawowe za opóźnienie? Czy od momentu wyrokowania, czy od bezskutecznego upływu terminu wskazanego w przedsądowym wezwaniu do zapłaty? 

W chwili obecnej w zasadzie jednolite jest orzecznictwo sądów powszechnych w zakresie momentu, od którego należy naliczać odsetki ustawowe za opóźnienie w wypłacie zadośćuczynienia.

Zgodnie z ugruntowaną już praktyką orzeczniczą przyjmuje się, że roszczenie o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym staje się wymagalne dopiero po wezwaniu dłużnika do wykonania tego świadczenia. Z charakteru świadczenia, którego wysokość ze swej istoty jest trudno wymierna i zależna od szeregu okoliczności związanych z następstwami zdarzenia szkodowego wynika, że obowiązek jego niezwłocznego spełnienia powstaje po wezwaniu dłużnika i że od tego momentu należą się odsetki ustawowe za opóźnienie. 

Utrwalone już orzecznictwo opiera swe rozstrzygnięcia w zakresie odsetek o art. 455 k.c. w zw. z art. 481 § 1 k.c., powołując się przy tym na wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 lutego 2010 r. (sygn. II CSK 434/09), wskazując na zasadność zasądzenia odsetek od zadośćuczynienia od daty wcześniejszej niż data wyrokowania. 

Ile dni ma zakład ubezpieczeń na wypłatę odszkodowania?

Podnieść należy, że w myśl ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych zakład ubezpieczeń powinien wypłacić odszkodowanie w terminie 30 dni licząc od dnia złożenia przez poszkodowanego lub uprawnionego zawiadomienia o szkodzie. 

Zgodnie zaś z art. 14 ust.2 wskazanej ustawy w przypadku, gdyby wyjaśnienie w tym terminie okoliczności niezbędnych do ustalenia odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń albo wysokości odszkodowania okazało się niemożliwe, odszkodowanie wypłaca się w terminie 14 dni od dnia, w którym przy zachowaniu należytej staranności wyjaśnienie tych okoliczności było możliwe, nie później jednak niż w terminie 90 dni od dnia złożenia zawiadomienia o szkodzie, chyba że ustalenie odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń albo wysokości odszkodowania zależy od toczącego się postępowania karnego lub cywilnego. Również przewidziany w Kodeksie cywilnym termin spełnienia świadczenia przez ubezpieczyciela wynosi 30 dni, licząc od daty otrzymania zawiadomienia o wypadku (art. 817 § 1 k.c.). 

Jak to trafnie podniósł Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 16 grudnia 2011 r. (V CSK 38/11 – LEX nr 1129170), „ przewidziana w art. 455 § 1 i art. 448 k.c. możliwość przyznania przez sąd odpowiedniej sumy tytułem zadośćuczynienia za krzywdę nie zakłada bowiem dowolności ocen sądu, a jest jedynie konsekwencją niewymiernego w pełni charakteru okoliczności decydujących o doznaniu krzywdy i jej rozmiarze. Pomimo więc pewnej swobody sądu przy orzekaniu o zadośćuczynieniu, wyrok zasądzający zadośćuczynienie nie ma charakteru konstytutywnego, lecz deklaratywny”. To, że Sąd orzekający w chwili rozstrzygania kieruje się, zgodnie z wymogiem art. 316 § 1 k.p.c., ustaleniem stanu faktycznego istniejącego w chwili zamknięcia rozprawy, nie oznacza przy tym powinności przyjęcia stanu opóźnienia dłużnika dopiero od tej daty. Przepis art. 316 § 1 k.p.c. jest przepisem prawa procesowego, podczas gdy opóźnienie w spełnieniu świadczenia należy do kategorii materialnoprawnych.

Zakłady ubezpieczeń często w sprawach o zadośćuczynienia powołują się na okoliczność, że sądy muszą dokonywać ustaleń faktycznych na dzień zamknięcia rozprawy, a co za tym idzie i na ten dzień powinny być ustalane odsetki ustawowe za opóźnienie. Należy w tym miejscu stwierdzić, że błędne jest powoływanie się na ustalenie stanu faktycznego zgodnie z zasadą przewidzianą w art. 316 § 1 k.p.c. i utożsamianie go z ustaleniem zadośćuczynienia na podstawie art. 445 § 1 k.c., podczas gdy określenie w wyroku przez sąd wysokości zadośćuczynienia nie należy do kategorii ustaleń faktycznych sprawy, lecz stanowi wynik ostatecznej oceny sądu poddanego mu pod osąd roszczenia, dla której oparcie stanowią poczynione w sprawie ustalenia faktyczne. 

 Dochodzenie odszkodowań adwokat Łódź Zgierz

Oferujemy kompleksową pomoc prawną w sprawach odszkodowawczych oraz w sprawach o zadośćuczynienia. Mamy wieloletnie oświadczenie w dochodzeniu roszczeń odszkodowawczych m.in. z tytułu wypadków komunikacyjnych, z tytułu błędów w sztuce lekarskiej, z tytułu naruszenia dóbr osobistych, z tytułu kradzieży bądź zniszczenia mienia, itp. Nasze kancelarie adwokackie mieszczą się w Łodzi i Zgierzu. Zapraszamy do kontaktu.

Słowa kluczowe: odszkodowania adwokat Łódź, wysokie zadośćuczynienia, pomoc prawna adwokat Łódź, dobry adwokat w Łodzi, porady prawne Zgierz